Presidenti francez Emmanuel Macron sapo është kthyer nga udhëtimi i tij në Uashington, pasi publikisht shfaqi miqësinë me presidentin e SHBA-së. Shtrëngime duarsh me Trump, puthje dhe përqafime. Megjithatë, pak ditë para kreu i Elysee nisi fushatën zgjedhore për zgjedhjet e ardhshme evropiane me një paralajmërim mjaft populist: “Ndaloni egoizmin kombëtar, përndryshe do të ketë luftë civile në Evropë”.
Një deklaratë me ton zhurmues, një sfidë për aleancën e Vishegradit midis Hungarisë, Polonisë, Republikës Çeke dhe Sllovakisë: Perdja e re e hekurt po e ndan Europën. Një karrocë e dominuar nga qeveritë me devijime autoritare, raciste dhe ksenofobike.
Kryeministri i Republikës Çeke, miliarderi Andrej Babis, nuk fsheh qëndrimin e tij se preferon të jetë si një bankomat për arkat e BE-së dhe të mos hap kufirin për emigrantët. Në Varshavë, qeveria nacional-konservatore vlerëson demonstruesit nacionalistë që mbushin sheshet me “marshimin e madh të patriotëve”. Dhe në “zemrën e zezë” të Evropës, ata shikojnë fqinjët austriakë të krahut të djathtë të Heinz-Christian Strache dhe partisë gjermane AfD.
Në Hungari, Fidesz (partia e Viktor Orbán) arriti të merrte dy të tretat e vendeve në zgjedhjet e fundit, numra me të cilët ai mund të llogarisë ndryshimin e Kushtetutës dhe të rregullojë llogaritë me opozitën, por jo vetëm.
“Fitoj dhe kujdesem për armiqtë”, tha Orban në prag të votimit. Efekti i parë i fitores dërrmuese është mbyllja e një gazete që nuk është në një linjë me qeverinë, e ndjekur nga “Stop Soros”, si edhe futja e legjislacionit që kufizon veprimtarinë e organizatave joqeveritare, duke filluar nga fushata për pranimin e emigrantëve të drejtuara nga George Soros, veprat filantropike të të cilit në mbarë botën shpesh akuzohen për sabotim dhe komplot për të përmbysur qeveritë e krahut të djathtë.
Përveç Sorosit, armiku tjetër i Orbanit janë emigrantë, të akuzuar si pushtues që kërkojnë të fshijnë vlerat e krishtera. Dhe së fundi, modeli i urryer i Brukselit, ai i pluralizmit dhe demokracisë. Modeli i Orban është një udhëheqje që shqetëson dhe hap një debat brenda shtëpisë shumë delikate të Europës. Ka nga ata që besojnë se udhëheqësi i fuqishëm i maxhoranës dhe i erës populiste e vë në pozitë të vështirë Perëndimin, pasi mund të përpiqet të nisë një ofensivë politike në Bruksel, duke minuar centralizmin franko-gjerman.
“Është duke u bërë gjithnjë e më shumë ambicioz, argumenton Laurent Pech, një profesor i së Drejtës Evropiane në Universitetin e Middlesex dhe në Institutin Universitar Europian. Ai mendon se bota politike europiane është e përgatitur mirë në ditët e sotme për të ndjekur idetë e tij”
Kambanat e alarmit bien edhe në periferitë tona. Nga songazhet hungareze nuk bën përshtypje vetëm çështja e Orban, por është edhe partia ultra e djathtë e Jobbik, një lëvizje neonaziste e cila u rendit në vend të dytë me rreth 20 përqind të votave.
Respekti për rregullat që Brukseli imponon, përcakton një dënim të fortë ndaj atyre që nuk i respektojnë, i cili mund të marrë formën e nisjes së një procedure. Kjo është metoda e parashikuar në përputhje me nenin 7 të Traktatit të BE-së, i cili lidhet me detyrimin për të respektuar të drejtat e njeriut. Edhe familja e popullit evropian, shtëpia e Orbanit dhe Fideszit, është thirrur për përgjegjësi më të madhe, duke vlerësuar dëbimin nga dosjet e tyre.
Ndërkohë, brenda Evropës, çështje të tjera diplomatike gërshetohen në sipërfaqe. Negociatat për hyrjen e Turqisë mbeten të ngrira. Përkundrazi, përparohet në zgjerimin e unionit me Serbinë dhe Malin e Zi, teksa ka vend për dyshime për Shqipërinë dhe Maqedoninë. Roma është në favor të pranimit të këtyre të fundit për arsye historike dhe tregtare. Parisi frenon dhe tërheq një reflektim mbi besueshmërinë e kombeve që, pas gjysmë shekulli të diktaturës sovjetike, ata kthehen për të rritur barrierat.
Europa, e cila bashkohet me vlerat themelore, ka frikë nga makthi i një “lufte të palodhur” që rrezikon diktimin e agjendës së të nesërmes.
